MAVİ VATANDA BALIK NEDEN ÇOK AZ? – Cengiz KARAKÖSE – Ande Sitesi

Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de balık bol mu? Pek de bol diyemeyeceğim. Peki, bazı denizleri paylaştığımız Yunanistan’ın sularında, balık bol mu? Bol var! Nasıl oluyor da onlarda bol, biz de az oluyor? Bu sorunun cevabı çok basit. Çünkü Yunanistan’da avlanma derinliği 40 metreden sonra başlıyor. Yani 39 metrede balık avlayamazsın, kanunen yasak…

Peki, neden 40 metre? Çünkü güneşin ışığı, 40 metre derinliğe ulaşıyor ve o derinlikte yaşayan deniz yosunları (Posidonia eceanica, Caulerpa racemosa, Cymodocea nodosa), namı diğer deniz çayırları kolayca fotosentez yapabiliyor ve dolayısıyla bu çayırlarında balıklar besleniyor ve rahatça üreyebiliyor. 40 metre yasağıyla, işte bu üreme alanları koruma altına alınıyor… Dolayısıyla söz konusu deniz çayırlarında balık avlarsan sadece balığı değil, o balığın gelecek nesillerini de yok etmiş oluyorsun…

Peki bizde yasal derinlik sınırı ne? 24 METRE !!! Hatta 25-30 metreden bile balık avlayabiliyorsun. Hem de nasıl. Aferin bize! Yine aynı denizi paylaştığımız Bulgaristan’da ve Romanya’da balık çok mu? Onlarda da bolca var. Nasıl oluyor da, onlarda da bol balık oluyor? Çünkü, Avrupa Birliği üyesi oldukları için, kafalarına göre avlanma yapamıyorlar. Kaç metre derinlikte balık avlayacaklarını, yılda kaç ton balık avlayacaklarını, balık stoklarını, balıkçı filolarının yönetimini ve denetimini, Avrupa Birliği yönetmeliği belirliyor. Bulgaristan ve Romanya da bu kurallara uyuyor. Dolayısıyla da denizlerinde bolca balık oluyor…

Türkiye’nin Avrupa Birliği müzakerelerinde, “balıkçılık faslı” ne zaman açıldı? 2006 yılında. Müzakerelerde bir milim ilerleme oldu mu? Hayır! Yani 14 senedir birçok konuda olduğu gibi, balıkçılık konusunda da milim ilerleme olmadı! Nasıl ilerleme olsun ki, yaşadığımız ortamın hali ortada! Zaten Avrupa Birliği’ne giremesek bile, Avrupa Birliği’nin kuralları faydalı, biz o kurallara uyalım diyen var mı ülkede? O da yok ne yazık ki…

Avrupa Birliği ülkeleri, yılda kişi başına ne kadar balık yiyor biliyor musunuz? Tamı tamına 26 kilogram. Biz de ise, sadece 7 kilogram!! Yine ilginç bir bilgiyi, sizinle paylaşmak istiyorum. Avrupa’da en fazla balıkçı teknesi kimde biliyor musunuz? Bizde!!! Çok şaşırdınız değil mi? Çünkü, Türkiye’de 18 binden fazla balıkçı teknesi varmış! Balıkçı bir ülke olan Norveç’te ise, sadece 6 bin 400 balıkçı teknesi varmış!! Ve Norveç 150 ülkeye balık ihraç ediyormuş!! Biz de dahil…

Balıkçılık, dünyanın bütün gelişmiş ülkelerinde “balıkçılıktan sorumlu bakanlığa” ya da “denizcilikten sorumlu bakanlığa” bağlı iken, bizde kime bağlı biliyorsunuz. Tarladan ve ormandan sorumlu tarım bakanlığına. Bütün gelişmiş ülkeler aptal, olduğu için tabii. Ama güzel Ülkem üç tarafı denizlerle çevriliyken, sadece kendimize ait bir iç denizimiz varken, deniz büyüklüğünde göllerimiz bile varken, muhteşem kıyılarımızda ki çiftliklerde ya da karada ki havuzlarda balık yetiştirmeye çalışıyoruz maalesef! Ne kadar acı bir tablo değil mi? Balık kavağa çıkar mı bu ülkede, kim bilir belki bir gün çıkar diyelim…

Mavi Vatan’daki balıklar ve deniz mahsulleri, bütün sene boyunca sevilerek yenir. Bazıları ise, aylara göre lezzetini daha da artırır. Ancak, farklı aylara göre çok ya da az miktarda avlanırlar. Beyaz etli, ince, narin balıklarsa oldum olası, hep “lüks” balık muamelesi görmüştür. Bu nedenle levrek, dil, kalkan gibi balıklar, tarihin her döneminde ucuza yenmemiştir. Ama bu ilgi, boşuna değildir. Bu balıklar çok hafif, hazmı kolay, insanı tıkamayan türdendir…

Yazımı bitirmeden önce, denizlerimizdeki bazı balıkların, bol olarak avladığı ve lezzetli olduğu bazı ayları sizlerle paylaşmak istedim…